10 faktów o Epifanii w Polsce

Święto Objawienia Pańskiego, znane też jako święto Trzech Króli, obchodzimy w kościele chrześcijańskim 6 stycznia, zaś w prawosławnym 19 stycznia. W języku greckim Święto Trzech Króli jest świętem Epifanii, czyli objawienia, ukazania się. Początki tego święta sięgają IV wieku, wtedy na Wschodzie zaczęto je obchodzić aby wyparzeć inne, pogańskie święto. Objawienie Pańskie jest jednym z 12 głównych świąt obchodzonych w roku liturgicznym przez wyznawców prawosławia. Święto Epifanii obchodzone jest również na pamiątkę chrztu Jezusa w Jordanie.

Znaczenie

Święto Objawienia Pańskiego jest jednym z pierwszych świąt ustanowionych przez Kościół. Obchodzimy je, aby uczcić nadejście i obecność Boga w naszej historii. Oczywiście Święto Trzech Króli jest też ściśle związane z historią trzech mędrców ze wschodu: Kacpra, Melchiora i Baltazara. Podążając za gwiazdą Betlejemską przybyli wprost do Betlejem, by oddać cześć narodzonemu w stajence Chrystusowi. Jaka jest symbolika tego święta? Otóż chodzi o ukazanie na pokłonienie się przed Bogiem ludzi pochodzących z różnych warstw społecznych i narodowościowych. Dlatego też, w późniejszym czasie trzech mędrców zaczęto przedstawiać pod postacią osóby czarnoskórej, starej i młodej.

Tradycje

W dniu Święta Trzech Króli zwyczajowo święci się złoto i kadzidło. Tradycja ta powstała na przełomie XV i XVI wieku. Poświęconym kadzidłem okadzano domy i obejścia, aby urchonić ich mieszkańców przed chorobami i nieszczęściami. Ten sam cel miało dotykanie złotem całej szyi.

Ciekawostka: Tradycyjnie odprawiano uroczysty obiad, którego uwieńczeniem było tradycyjne ciasto z migadłem. Dosłownie z TYLKO JEDNYM migdałem, bowiem ten, komu udało się go znaleźć w swoim kawałku ciasta, otrzymywał miano „króla migdałowego”.

Kolejną tradycją było kolędowanie dzieci i chodzenie po domach. Najmłodsi nosili ze sobą gwiazdę i pukali do okolicznych domów. Od mieszkańców w darze otrzymywali rogale, tzw. „szczodraki”. Podczas święta śpiewano również kolędy o Trzech Królach, a przy kościołach stały stragany, na których sprzedawano kadzidło i kredę. Tradycja chodzenia po domach do dziś jest żywa w niektórych polskich, czeskich i słowackich wsiach i miastach. 

Epifania na świecie

Dla wieli Polaków święto Trzech Króli to przede wszystkim dzień wolny od pracy, lecz nie tylko my go obchodzimy. Podobnie jest w Austrii, Grecji, Hiszpanii, Chorwacji, Liechtensteinie, Słowacji, Włoszech, Szwecji, Finlandii i na Cyprze.

Hiszpania

Podczas tego święta, w Hiszpanii organizowane są parady i orszaki, w trakcie których miasta odwiedzają trzej królowie. Witają ich całe tłumy, lecz niezaprzeczalnie - z ich przybycia największą radość mają dzieci. Dlaczego? Otóż w tym kraju, zamiast Mikołaja (który u nas rozdaje prezenty 6 grudnia), to właśnie Trzej Królowie noszą prezenty. Oczywiście tylko pod warunkiem, że dzieci były grzeczne i pamiętały o tym, by w noc poprzedzającą święto, zostawić w progu domu smakołyki dla wędrowców oraz wodę i herbatniki dla podróżujących z nimi wielbłądów.

Włochy

We Włoszech Święto Trzech Króli to –obchodzone podobnie, jak Hiszpanii. Dzieci otrzymują prezenty i słodycze ukryte w tradycyjnych pończochach. Jeśli dzieci były niegrzeczne znajdą w swoich pończochach cukrowy węgielek. W tym kraju świeto określa się mianem Befana, którego tradycyjnym symbolem jest wiedźma na miotle. 

Chorwacja

6 grudnia ulicami chorwackich miast przechadzają się dzieci przebrane za trzech króli. W rękach i na głowach mają gwiazdy, odwiedzają pobliskie domy i kolędują. Dla Chorwatów to również czas święcenia wody, którą następnie nosi się do domów, lub skrapia się nią pola, sady i winnice. 

Grecja i Cypr

Tutaj Epifania związana jest ze zwyczajem święcenia wód. 6 stycznia morze w Grecji święci Papas (grecki kapłan) poprzez wrzenie do morza krzyża. Co ciekawe, za krzyżem do wody wskakują śmiałkowie uczestniczący w procesji odbywającej się na plaży. Tradycja mówi, że ten, kto wyłowi krzyż, będzie cieszył się zdrowiem i dostatkiem w nadchodzącym Nowym Roku.

Finlandia 

W tym kraju świeto Trzech Króli nosi nazwę Loppiainen (Teofania), co oczywiście również oznacza Objawienie Pańskie. Wtedy należy pozbyć się choinek zdobiących domy, choć okres świąteczny wciąż jeszcze trwa. Oficjalny koniec okresu świątecznego w Finlandii przypada na 13 stycznia, kiedy to ma miejsce święto Nuutti, czyli Dzień Świętego Kanuta IV. Wtedy też, Finlandczycy jedzą upieczone wcześniej pierniki i inne (jadalne!) ozdoby choinkowe.

Ciekawostka: Podczas Święta Trzech Króli Finowie częstują się tradycyjnymi korzennymi ciasteczkami zwanymi Piparkakut, które swoim kształem przypominają gwiazdy. Zgodnie z tradycją ciasteczko należy ścisnąć w dłoni i wymyślić życzenie. Jeśli rozłamie się na 3 części to możemy być pewni, że życzenie się spełni.

Jak obchodzi się święto Objawienia Pańskiego w naszym kraju?

Nie spotkamy już niestety dziecięcych kolędników, ani nie pieczemy ciast z migdałem, lecz nie oznacza to, że Święto Trzech Króli w Polsce zanika, wręcz przeciwnie. Tego dnia w kościołach katolickich organizowane są uroczyste msze. Od XVI wieku niezmiennie święci się też kadzidło i złoto. Kredę zaczęto święcić trochę później, bo dopiero w XVIII wieku. Zwyczajowo po powrocie z mszy wierni powinni okadzać swoje domy poświęconym kadzidłem i napisać kredą na drzwiach wejściowych litery K+M+B. Przyjęło się jednak, że robi to ksiądz wraz z ministrantami podczas corocznej kolędy, która odbywa się w różnych terminach, ustalanych przez każdą parafię indywidualnie.

K+M+B 

Początkowo interpretowano je jako inicjały Trzech Króli. Z tego powodu wielu z nas do dzisiaj żyje w błędzie. Litery K+M+B są tak naprawdę skrótem łacińskiej inskrypcji: Christus Mansionem Benedicat (Niech Chrystus błogosławi temu domowi).

Orszak Trzech Króli

Podczas święta Objawienia Pańskiego organizowane są uroczste orszaki, tzw. Orszaki Trzech Króli, czyli specjalne uliczne jasełka połączone z kolędowaniem.

Gdzie są organizowane orszaki?

Orszaki organizowane są w wielu polskich miastach, m.in.: w Warszawie, Poznaniu, Krakowie, Bydgoszczy, Gdańsku, Toruniu, Szczecinie i Wrocławiu.

Symbole i ich znaczenie 

Według ewangelii św. Mateusza Trzej Królowie przynieśli małemu Jezusowi trzy dary: mirrę, kadzidło i złoto. Jakie jest ich znaczenie?

Mirra - symbol wypełniania się proroctw i zapowiedź śmierci Zbawiciela.

Kadzidło - symbol godności kapłańskiej. W chrześcijaństwie jest również symbolem modlitw unoszących się do Boga.

Złoto - symbol godności królewskiej.

Zarejestruj sięZA DARMO i podziel się nowymi informacjami z kimś poznanym na naszym portalu randkowym już teraz!

Źródło:

https://pl.wikipedia.org

[nk]